Begrafenisweekend en een gezellige kerkdienst

Dag 15: 16-01-2016

Vandaag is het zover, begrafenisweekend. Ik stap eerst lekker onder de douche en trek daarna mijn zwarte jurk aan. Om 7 uur sta ik bij teacher Yaw voor de deur. We vertrekken meteen richting het dorp. Teacher Yaw heeft ook een zwarte korte mouwen blouse met donkere lange broek aan. Onderweg komt hij al allemaal bekende tegen.
In het dorp aangekomen gaan we eerst naar een 50 jarige taxichauffeur die bij een ongeluk is overleden omdat die ergens familiebanden heeft met teacher Yaw. We geven eerst zijn vrienden die nog buiten langs de weg staan een hand en gaan dan richting het huis. Voor de deur staan aan alle kanten al rijen plastic stoelen opgesteld. Als we naar binnen lopen lopen we langs een mega geluidsinstallatie waar heel harde muziek uitkomt en wanneer dat niet zo is schreeuwt er iemand door een microfoon om aan te geven dat iemand voor een bepaald bedrag en doel, een donatie heeft meegebracht. Bijvoorbeeld 5 cedi voor water voor de overledene voor onderweg naar de andere wereld wat een lange reis zal zijn. Als we binnen zijn zijn hier ook langs de zijkanten allemaal rijen stoelen gezet. Op de eerste rij zitten alle belangrijkste personen die we een hand geven. Het zijn vooral mannen. Alle mensen dragen zwarte met vaak wat rode kleding. Als we de halverwege de ruimte zijn komen we langs de kist die daar tussen is opgesteld met een met witte doeken versierde ruimte eromheen. De ruimte is open en je ziet de man liggen, in pak, met een zonnebril half boven zijn ogen op zijn hoofd. We maken de rij af en lopen al handen gevend langs de andere kant de rij weer af. Als we weer buiten staan lopen we langs het paleis van de chief van het dorp. Hier zie je al allemaal posters hangen van de overleden die vandaag zullen worden begraven. Onder deze overkappingen zal ook vanmiddag nog een mogelijkheid zijn tot het geven van donaties en zal worden gegeten en gedronken en vast ook veel muziek gespeeld. We besluiten nog naar een belangrijke vrouw te gaan die ook is overleden. Je ziet gelijk dat deze vrouw een veel rijkere familie heeft want er zijn grote tenten opgesteld voor het huis, waaronder weer rijen stoelen staan en ik zie ook muziekinstrumenten voor een band die nog niet speelt. Er zijn ook mensen ingehuurd die de mensen naar binnen moeten begeleiden zodat niet iedereen tegen elkaar aanloopt. Eenmaal binnen is de ruimte wel wat kleiner. Weer rijen stoelen we lopen langs de eerste rij en geven handen aan het eind stuiten we op de overleden persoon, deze vrouw heeft een witte lange jurk aan. De omgeving is op dezelfde manier versierd als bij de man waar we net waren. We geven ook aan de andere kant handen en verlaten de ruimte weer.
Voor 7 uur ’s morgens is het al heel heel druk op straat. De eerste mensen beginnen om 4 uur al met condoleren zo begrijp ik. Overal komt luidde muziek vandaan en buiten de hele close familie is eigenlijk niemand enorm verdrietig en vieren ze meer dat de persoon naar de volgende plek gaat dan dat ze er droevig om zijn. Vele mensen gaan ook naar condoleances van mensen ze die ze helemaal niet zo goed kennen, gewoon omdat ze ze vaak tegenkomen op straat of dat het een belangrijk persoon voor de al overleden ouders is geweest. Zo hopen veel mensen dat deze daad ook terug wordt gegeven tijdens hun eigen begrafenis. Tot half 9 zal nog de mogelijkheid zijn om te condoleren dan zullen de overledenen naar de kerk worden gebracht voor een ceremonie en daarna worden begraven op het kerkhof. Rond 4 uur (vanmiddag) begint dan weer het doneren op het plein voor het paleis van de chief.
We gaan weer richting huis, maar nemen de toeristische route om nog wat andere mensen in huis te groeten. Rond half 9 ben ik weer thuis en ga ik ontbijt halen. Vanmiddag weer verder.
Thuis een beetje gerommeld en mijn dagboek bijgewerkt.
In de middag is iedereen naar buiten gekomen en zijn alle stoelen daar bezet geraakt. Er is nog meer muziek en sommige mensen dansen ook. De band bij de laatste begrafenis is gaan spelen en ze zijn met het bekend maken van de donaties begonnen, maar ik begrijp nog niet helemaal hoe dat werkt, want ze zijn toch niet allemaal naar het paleis bij de chief gekomen maar gewoon bij hun huis in de buurt gebleven. Misschien wordt het bij het volgende begrafenisweekend in februari nog duidelijker, die schijnt ook nog veel groter te worden, 20 +, deze keer waren er ‘maar’ 5.

Dag 16: 17-01-2016

Vandaag ga ik in mijn nieuwe jurk naar de kerk, omdat ik de rits aan de achterkant nog niet zelf helemaal dicht kan krijgen, ga ik even bij teacher Yaw langs. Ik dacht dat ik ook best iemand in mijn eigen huis kon vinden om te helpen, maar zo kan zijn vrouw mijn jurk ook zien. Als ik aankom en ze me heeft dicht geritst doet ze ook meteen m’n haar, want ze is een hairdresser en blijkbaar zat het niet goed haha.
Nu kan ik keurig naar de kerk. Rond 10 over half 8 stap ik binnen en zie ik alleen Lisanne & husband (zoals ze in aankondiging steeds werden genoemd door iedereen), zij zijn Nederlandse vrijwilligers die 1,5 jaar geleden hier voor 9 maanden waren en nu voor 2 weken terug op vakantie zijn. Verder is er dus nog niemand, tegen 8'en stroomt het voller, maar de Engelse service is sowieso niet zo groots bezet, dus beginnen we. De dienst lijkt veel op vorige week. We bidden veel voor onszelf en soms leidt iemand. Er wordt een soort bijbelles gegeven waarbij wat interactie is en ook weer veel grappen worden gemaakt. En vooral weer veel gezongen en geklapt, waarbij Joy weer speciaal naar voren kwam. Deze week speelt hij ook op trommels en een vrouw ringelt met een tamboerijn. Er wordt door iemand uit de bijbel voorgelezen en David geeft ook nog een preek. Nieuwe mededelingen worden gedaan en rond half 10 is de dienst afgelopen. Dan besluiten we om ook nog naar de Twi dienst te gaan voor een stukje, want het eerste stuk wordt daar veel gedanst en gezongen zeggen ze. Samen met Joy gaan we naar de grote kerk, hier ben ik nog niet geweest. Als we binnen komen gaan we boven zitten zodat we mooi uitzicht hebben over de ruimte. Daar gaat Joy zich klaar maken om te zingen bij de band en ik zie ook iemand anders uit de ochtend ceremonie achter het keyboard plaatsnemen.
Als de band begint gaan we aan de andere kant zitten zodat we het beter kunnen zien. Kwaku en chief komen ook binnen. Als de muziek begint is het een heel kabaal. Na het eerste nummer is het alleen nog meezingen, maar bij het tweede nummer barst het los. Allemaal mensen gaan in een soort polonaise al dansend door de kerk. De muziek klinkt luid en het koor staat ook en danst mee. Wat een gezelligheid. Ik zie beneden de moeder van Joana hevig meedeinen en meezingen. Op een gegeven moment geeft iedereen elkaar een hand, sommige mensen gaan ongeveer de hele kerk door. Nadat de band klaar is begint de dienst, maar hier verstaan we niet veel van dus besluiten we weer te gaan. Al zie ik dat ze op een soort beamer schermen sommige stukken uit de bijbel die worden voorgelezen ook in het Engels projecteren. Als we naar beneden komen zien we Joana die er ook erg mooi uit ziet. Voor de kerk maken we nog een groepsfoto.
Er loopt trouwens ook de hele tijd een man met een camera (media crew staat op zijn rug) rond die alles van de dienst filmt. Later begrijp ik dat dat is omdat het begrafenisweekend is en de dienst in het teken staat daarvan dus wordt het gefilmd om een soort aandenken te hebben. Ik denk daarom ook dat veel vrouwen wit met zwarte traditionele kleding dragen, maar dat kan misschien ook gewoon zondagse kleding zijn. Daar kom ik volgende week vast wel weer achter.